In Polen, Oekraïne en Litouwen is de Afrikaanse varkenspest geconstateerd, dit kan ernstige gevolgen hebben voor ook de wilde zwijnen in deze gebieden.
Het snel opsporen van een besmetting met Afrikaanse varkenspest is cruciaal om de schade voor de Nederlandse varkenshouderij en de hier levende wilde zwijnen beperkt te houden.
Wat is varkenspest?
Varkenspest is een virusziekte die voorkomt bij varkens. Er zijn 2 soorten: de klassieke varkenspest en de Afrikaanse varkenspest. De 2 ziektes lijken erg op elkaar, maar worden veroorzaakt door verschillende virussen. Beide soorten zijn erg besmettelijk en vaak dodelijk voor de varkens. Het virus is ongevaarlijk voor mensen.
Besmetting varkenspest
Varkens kunnen op verschillende manieren geïnfecteerd raken met het virus. Dit gebeurt bijvoorbeeld door het opeten of inademen van besmet materiaal (stof, vloeistof, mest of voedsel). Of via inseminatie met besmet sperma.
Of een varken besmet raakt, hangt onder meer af van de hoeveelheid opgenomen virus en de weerstand van het dier.
Eenmaal besmette dieren kunnen elkaar besmetten. Biggen kunnen besmet raken in de baarmoeder van de zeug en na de geboorte het virus verspreiden.
Varkenspest ongevaarlijk voor mensen
Het virus is ongevaarlijk voor mensen. Mensen kunnen het virus wel verspreiden, onder meer via kleding, schoenen en handen. Ook besmette materialen (bijvoorbeeld voertuigen, instrumenten en injectienaalden) en etensresten die als diervoeding worden gebruikt, kunnen voor verspreiding van het virus zorgen.
Symptomen varkenspest
Bij een acuut geval van varkenspest zijn de verschijnselen onder andere:
- koorts;
- Bloederige diaree;
- gebrekkige eetlust;
- blauwe verkleuring van oren, poten, staart en snuit en afsterven van een gedeelte van de huid;
- huidbloedingen;
- trillingen op de huid.
- Bij een langdurig (chronisch) verloop van varkenspest zijn de verschijnselen minder duidelijk. De varkens zijn sloom, hebben een wisselende eetlust, hebben last van diarree en vermageren. Bij deze vorm is de huid van de dieren bleek en staan de haren overeind.
Melden symptomen varkenspest verplicht
Vermoedt u dat 1 van uw varkens varkenspest heeft? Dan moet u dit melden aan de meldkamer van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Ook moet u een dierenarts inschakelen.
Voorkomen van varkenspest
De volgende maatregelen kunnen ervoor zorgen dat het virus zich niet verspreidt:
verbod op import en export;verbod op voeren van etensresten;reiniging en ontsmetting van transportwagens;transportbeperkingen;Inentingen.
Het is de varkenshouder die zijn varkens dagelijks ziet en als eerste kan opmerken dat er iets aan de hand is. De varkenshouder kan dan, meestal in overleg met zijn dierenarts, kiezen uit een aantal mogelijke vervolgstappen:
1) Verrichten van sectie op gestorven varkens
Als er sprake is van sterfte, en Afrikaanse varkenspest is nog niet een serieuze mogelijkheid, kan er besloten worden om sectie te laten verrichten door de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD), of een daarvoor erkende en aangewezen dierenartspraktijk. Op basis van het beeld op de sectietafel kan er eventueel toch een verdenking op Afrikaans varkenspest ontstaan. Op dat moment zal de uitvoerende patholoog dat bij de NVWA melden als een officiële verdenking.
2) Melden van een AVP-verdenking bij de NVWA
Als de klinische verschijnselen van dusdanige aard zijn dat Afrikaanse varkenspest een reële mogelijkheid is, dient dit gemeld te worden bij de NVWA. In de praktijk lijken Klassieke en Afrikaanse varkenspest zoveel op elkaar dat in zo’n geval een varkenshouder of dierenarts wel aan Klassieke varkenspest zal denken, maar niet of zelden aan Afrikaanse varkenspest. Bij de volgende verschijnselen zou men echter eerder aan Afrikaanse varkenspest dan aan Klassieke Varkenspest kunnen denken:
Bloederige diarree
Snel en veel sterfte bij zieke dieren (of sterfte voordat ziekteverschijnselen gezien worden).
Bij twijfel kunnen de klinische verschijnselen worden aangevinkt op de website Snelle signalering varkensziekten om een waarschijnlijkheidsdiagnose en eventuele aanbevolen vervolgstappen in beeld te krijgen.
In de praktijk is het overigens niet heel relevant of er nu aan Klassieke of Afrikaanse varkenspest gedacht wordt. In geval van een verdenking van één van beide worden de ingezonden monsters bij het CVI op beide ziekten onderzocht.
Klinische verschijnselen
De incubatietijd van Afrikaanse varkenspest varieert van 2-10 dagen, afhankelijk van de virulentie van het virus. Veel virussen die rechtstreeks vanuit de wildcyclus worden verspreid naar gedomesticeerde varkens geven heel snel ernstige ziekteverschijnselen bij gedomesticeerde varkens, met een hoog percentage sterfte, tot wel 100%. Er zijn echter ook virusstammen die minder sterfte geven, maar dan nog altijd aan 30-70%.
Klinische verschijnselen kunnen veel lijken op die van klassieke varkenspest:
Zie voor meer informatie: http://www.nvwa.nl/onderwerpen/regels-voor-ondernemers-dier/dossier/voorkomen-en-bestrijden-van-dierziekten/melden-dierziekten
