Vogelgriep, ook wel aviaire influenza of vogelpest genoemd, wordt veroorzaakt door griepvirussen. Vogelgriep is zeer besmettelijk voor pluimvee (kippen, eenden en kalkoenen) en wilde watervogels. Wereldwijd komen er verschillende vogelgriepvirussen voor. Het vogelgriepvirus dat wereldwijd rondwaart treft nu ook zoogdieren. Dat blijkt uit nieuwe cijfers die dagblad Trouw heeft gezien.
Wat is vogelgriep?
Vogelgriep is een besmettelijke ziekte die voorkomt bij pluimvee (zoals kippen of kalkoenen) en andere wilde vogelsoorten (zoals eenden, duiven en zwanen). Vogelgriep kan door veel verschillende griepvirussen(virustypen) worden veroorzaakt. In zeldzame gevallen kunnen sommige virustypen overgaan van dier naar mens. Dit gebeurt alleen bij direct en intensief contact tussen besmette vogels en mensen.
Vogelgriep bij mensen
Vogelgriep bij mensen komt haast niet voor. Mensen die ziek worden van vogelgriep krijgen dezelfde symptomen als bij een gewone wintergriep: koorts, hoofdpijn, spierpijn, hoest of oogontsteking (conjunctivitis). De ziekte verloopt meestal mild, maar vooral in Azië zijn er verschillende typen vogelgriepvirus die bij mensen heel ernstig kunnen verlopen.
In Nederland zijn in de afgelopen anderhalf jaar onder meer een bunzing, een das en een otter besmet geraakt door het virus. Volgens Thijs Kuiken, viroloog bij het Erasmus Medisch Centrum, is het het topje van de ijsberg.
Dat het vogelgriepvirus overspringt van gevogelte op zoogdieren is zorgelijk, omdat dat betekent dat het ook mensen kan besmetten. “Op termijn kan dit een risico zijn voor de mens”, licht Kuiken toe op NPO Radio 1. In zoogdieren kan zich een variant ontwikkelen waar mensen vatbaarder voor zijn.
Wilde vogels
Het vogelgriepvirus dat nu rondgaat is moeilijk onder controle te krijgen omdat wereldwijd grote groepen wilde vogels ermee besmet raken. “Dit virus is oorspronkelijk in de pluimvee-industrie begonnen, maar is een paar jaar geleden op wilde vogels overgesprongen”, aldus Kuiken. Zoogdieren raken besmet doordat ze besmette vogels eten.
“Mensen raken niet besmet door het eten van besmette dieren, maar doordat ze in aanraking komen met besmette vogels”, zegt Kuiken. Hij voegt toe dat dat in Europa minder voorkomt dan in bijvoorbeeld China, waar kippen levend worden verkocht op de markt en ter plaatse worden geslacht. “Daarbij komt besmetting voor.”
Vaccineren
Kuiken denkt dat de zoogdieren waarvan nu bekend is dat ze zijn besmet met de vogelgriep slechts het topje van de ijsberg zijn. “De cijfers tonen in elk geval dat een groot aantal zoogdieren vatbaar is en dat besmetting regelmatig voorkomt”, aldus de viroloog in Trouw.
Het vaccineren van pluimvee is een manier om verdere verspreiding tegen te gaan. In Europa wordt aanstalten gemaakt om daarmee te beginnen en op andere plaatsen gebeurt dat al. “De kans dat het virus overspringt naar mensen wordt daardoor ook kleiner.”
Een vogelgriepvaccin voor mensen is er nog niet.
Ons advies raak geen dode vogels aan zonder handschoenen en zorg ervoor dat uw huisdieren, zoals honden deze niet kunnen aanraken.
