Aanspreken reebokken op leeftijd

Bij het aanspreken op leeftijd onderscheiden we de volgende leeftijdsklassen:

  • kalf (eerste levensjaar),
  • jaarling (tweede levensjaar),
  • jong (twee t/m circa vier jaar),
  • volwassen (circa vijf t/m acht jaar) en
  • oud (circa negen jaar en ouder).

In de meeste provincies gaat het afschotseizoen voor reebokken vanaf 1 april open (en worden de bokkalveren vanaf dat moment jaarling).

Begin april is bij uitstek de maand om de reebokken te inventariseren. De reebokken zijn in deze maand nog goed zichtbaar en je kunt zowel “geveegde” als “mastbokken” tegenkomen. Welke leeftijdskenmerken vormen een betrouwbaar hulpmiddel bij het aanspreken op leeftijd?

Laat je in ieder geval niet in de luren leggen door het sterker ogende gastgewei en de massieve contouren vanwege de nog aanwezige wintervacht.

GEEN BETROUWBARE INDICATIE

De aangenomen relatie tussen de leeftijd van bokken en veegtijdstip. Uit betrouwbare gegevens van diverse waarnemingen blijkt helemaal niet dat de oudste bokken het eerste vegen.
Sterker: uit de waarnemingen blijkt eerder het omgekeerde het geval te zijn: van de gevolgde reebokken veegden de twee- en driejarige bokken het eerst! Ook bleek dat je eind maart/ begin april in de categorie ’twee jaar en ouder’ zowel bokken in de bast als geveegd tegen kunt komen. De bestudeerde jaarlingen vegen allemaal later, vanaf de derde week van april. Het al dan niet geveegd zijn geeft dus geen betrouwbare indicatie van de leeftijd van een bok.
Ditzelfde geldt voor het tijdsstip van verharen: ook hierin is de spreiding zo groot, zelfs binnen eenzelfde leeftijdsklasse, dat je er geen conclusies aan kunt verbinden. Het tijdstip van vegen en verharen is namelijk ook afhankelijk van de algehele conditie en erfelijke aanleg van een dier. Kortom, voor de leeftijdsschatting van bokken die tenminste twee jaar zijn moeten we ons vooral richten op de lichaamskenmerken! •
De leeftijden van een flink aantal gemarkeerde bokken (de leeftijd bekend) uitgezet tegen de veegdatum.

Title
AANSPREEK-KENMERKEN

 In eerdere artikelen is de mate van betrouwbaarheid van verschillende aanspreekkenmerken al ter sprake gekomen. Van meest betrouwbaar naar onbetrouwbaar levert het volgende rijtje op:
— Lichaamsbouw (vorm en nek)
— Gedrag
— Tijdstip verharen
— Tijdstip vegen gewei
— Gezichtsmaskers

Title
JAARLING
GEWEI

We zien in deze reeks dat het tijdstip van verharen en vegen niet de meest betrouwbare leeftijdskenmerken zijn.
Ondanks die wetenschap hanteert men nog vaak de overtuiging dat oude bokken het eerst vegen en jonge dieren het eerst verharen.
In de praktijk blijkt dat maar al te vaak niet te kloppen!
Een reebok krijgt zijn eerste gewei ergens in het laatste kwartaal van het jaar waarin het geboren is, vaak niet meer dan een paar knopjes, en werpt dat (meestal) na de jaarwisseling af.
In februari start dan de groei van wat we het jaarlinggewei noemen, ook al is het dier op dat moment strikt genomen nog bokkalf, want op dat moment circa negen maanden oud.
Eigenlijk behoeft het geen betoog, het jaarlinggewei kan zich ontwikkelen tot elke vorm die we bij reeën kennen, zoals spitser, gaffel of zesender. Zelfs binnen een en hetzelfde leefgebied, en ja, op de voedselarme zandgronden van de Veluwe is een zesender-gewei mogelijk.

Title
GEMARKEERDE BOKKEN

De jaarlingbok is tot laat in april vrijwel al in de bast, ook is hij al aan het verharen of soms al geheel verhaard. Dit is een belang en duidelijk onderscheid tussen jaarling-bokken en bokken van twee jaar en oudere jaarlingen zijn in april vrijwel altijd nog in de bast, terwijl tweejarige en oudere bokken zeker vanaf de tweede week van april, hebben geveegd. Zowel Hespeier (‘Rehwild heute Osgyan (‘Rehwild-Report’) onderbouwen hun boeken met data van gemarkeerde reebokken.

Print Friendly, PDF & Email

Reacties zijn gesloten.