In de Duitse plaats Emsbüren, in de deelstaat Niedersachsen  is op een varkensbedrijf Afrikaanse varkenspest vastgesteld. Het bedrijf met 280 zeugen en 1500 biggen ligt op circa 15 kilometer afstand van de Nederlandse grens, ten oosten van de provincie Overijssel. De besmetting is op zaterdag 2 juli bevestigd. Het bedrijf is op zondag 3 juli geruimd en contactbedrijven worden onderzocht. Rondom het bedrijf is een beschermingszone van 3 kilometer en een bewakingszone van 10 kilometer ingesteld, waarin een vervoersverbod geldt en waar bedrijven worden gescreend.

De ingestelde bewakings- en beschermingszones liggen niet op Nederlands grondgebied. Het ministerie van LNV vraagt varkenshouders extra alert te zijn op verschijnselen van Afrikaanse varkenspest bij hun varkens en alle veterinaire voorschriften en bio veiligheidsmaatregelen strikt na te leven.

Tevens is het van belang dat ook andere partijen in de varkenssector alle passende bioveiligheidsmaatregelen in acht nemen, waaronder de verplichte tweede reiniging en desinfectie van vervoersmiddelen die zijn gebruikt voor transport van evenhoevigen naar Duitsland en die terugkeren in Nederland. Voor bezoekers van natuurgebieden of bedrijven is het van belang dat zij geen varkensproducten achter laten in de natuur of bij een varkenshouderij.

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) werkt momenteel aan een risk-assessment en maakt een inventarisatie van vervoersbewegingen over de grens. Het ministerie van LNV houdt nauw contact met alle betrokken partijen om de situatie te monitoren en zal wanneer nodig aanvullende maatregelen nemen.

Nederland heeft al enige jaren een monitoringsprogramma in wilde zwijnen. In deze monitoring worden bloedmonsters van wilde zwijnen onderzocht op aanwezigheid van Afrikaanse varkenspest. Er is ook een NVWA protocol voor het melden en bemonsteren van gevonden kadavers van wilde zwijnen. In dit protocol worden gevonden dode wilde zwijnen bemonsterd door speciale medewerkers van de faunabeheer eenheden.

Personen die een dood wild zwijn vinden kunnen dit melden bij de boswachter, politie of terreineigenaar. Deze personen nemen contact met de medewerkers van de faunabeheer eenheden. Naar aanleiding van de besmetting in Emsbüren, worden migratieroutes van wilde zwijnen in het grensgebied door de provincie Overijssel intensiever gemonitord op dode wilde zwijnen.

Gezien de afstand tot eerdere besmette locaties is het waarschijnlijk dat de uitbraak in Emsbüren het gevolg is van menselijk handelen Afrikaanse varkenspest is in wilde zwijnen aanwezig in het oosten van Duitsland. In juni is een bedrijf in Baden-Würtemberg besmet geraakt.  Zaterdag 2 juli werd op nog een ander bedrijf, in Brandenburg, een besmetting aangetoond. Dit bedrijf ligt veel verder van de Nederlands grens.

Bron: DJV

In Duitsland stijgt het totaal van de geconstateerde aantallen besmettingen met de Afrikaanse varkenspest (AVP) met 24 stuks naar 3.978. Deelstaat Saksen met 20 stuks en Brandenburg met 4 nieuwe gevallen. In juni zijn tot nu toe in totaal 30 meldingen: 22 Saksen, 4 in Brandenburg en Mecklenburg-Vorpommern.

Afrikaanse Varkenspest in Saksen

Saksen heeft in de landkreisen Meissen en Bautzen, de restrictiezonen aangepast, op basis van meerder gevallen in de grensstreek bij Brandenburg vergroot de deelstaat de Sperrzone II (bedreigd gebied) en de Sperrzone I (bufferzone). Een overzicht van de restrictiezone’s van de getroffen gebieden in de Deelstaten in Duitsland vindt u hier.

In slechts vijf dagen tijd stierven woensdag 16 van de 35 als huisdier gehouden varkens in doodsangst op de boerderij Forchheim (district Emmendingen). Het Friedrich Loeffler Instituut (FLI), dat verantwoordelijk is voor dierziekten, heeft woensdagavond de opkomst van het virus bij twee dode dieren bevestigd. Volgens Hook stierven de andere dieren woensdagochtend. Er is geen gevaar voor de menselijke gezondheid, varkensvlees kan worden geconsumeerd.

De staatsjachtvereniging waarschuwde bewoners. “Gooi geen restjes weg, vooral worsten en vleesproducten. Hoe eerder besmette varkens worden ontdekt, hoe sneller de ziekte wordt ingeperkt en dierenleed wordt vermeden”, zegt Jörg Friedmann, een staatsvisser.

Volgens Hook is het niet duidelijk hoe het virus in het bedrijf is gekomen. Misschien is de reden “menselijk handelen”. “De varkens werden in de open lucht gehouden, dubbel beschermd door het dubbele hekwerk. Het hekwerk was ook in de grond begraven, dus het was zeker dat de wilde zwijnen er niet in konden”, zei Hook. Rond de getroffen inrichting in Forsheim wordt een beschermingsgebied ingesteld met een straal van minimaal drie kilometer en een aangrenzend controlegebied met een buitenradius van tien kilometer. Het observatiegebied strekt zich uit over de graafschappen Emmendingen, Breisgau-Hochschwarzwald en het district Ortenau.

“Geen varken, geen varken erin”

Volgens Hooke is het overbrengen van varkens, sperma, eicellen en varkensembryo’s naar de uitsluitingszone verboden. Modder, mest en strooisel van varkens mogen ook niet uit boerderijen komen. Allereerst: “Geen varken, geen varken”, zei Hook. Uitzonderingen zijn alleen mogelijk onder strikte voorwaarden. Sinds het uitbreken van de ziekte bij als huisdier gehouden varkens, zijn plantaardige producten zoals voer, hooi of andere landbouwproducten zoals rundvlees, fruit en groenten niet door de beperkingen getroffen.

Volgens Hooke is er momenteel geen bewijs dat de ziekteverwekker wilde zwijnen heeft besmet. Om dit echt uit te kunnen sluiten, moeten de wilde zwijnen in het gebied de komende weken worden gescreend op Afrikaanse varkenspest. Gevallen wild wordt ook gecontroleerd. Vanaf vrijdag gaan teams van twee met een hond op pad om lijken te zoeken. “Zoekteams worden buiten de beboste gebieden omringd door teams van drones die zijn uitgerust met warmtebeeldcamera’s”, zei Hook. Tot nu toe zijn deze onderzoeksteams alleen in Baden-Württemberg opgeleid en zijn ze al ingezet in andere regio’s van Duitsland die lijden aan Afrikaanse varkenspest.

Afrikaanse varkenspest (AVP) is een ernstige virale infectie die alleen wilde varkens en gedomesticeerde varkens treft. Het is bijna altijd dodelijk en ongeneeslijk. Deze ziekte is ongevaarlijk voor mensen of andere diersoorten. Eerst verspreidde het zich naar Oost-Europa. Op 10 september 2020 werd in Duitsland het eerste geval van AVP bij een wild zwijn bevestigd. Sindsdien hebben zich gevallen van AVP voorgedaan in Brandenburg (wilde en gedomesticeerde zwijnen), Saksen (wilde zwijnen) en in 2021 ook in Mecklenburg-Voor-Pommeren (wilde en gedomesticeerde zwijnen). (dpa)

Op 13 oktober jl. bevestigde het Friedrich-Loeffler-Institut dat een wild zwijn, geschoten in Landkreis Meißen, positief testte op Afrikaanse varkenspest (AVP).  Meißen ligt 100 km ten westen van Görlitz (Sachsen) waar sinds 31 oktober 2020 AVP bij 548 wilde zwijnen is aangetoond. Met de bevestiging van AVP in Meißen maakt het virus een grote ‘sprong’ naar het westen. De wijze waarop het virus zich heeft verspreid is nog niet bekend.

Het eerste AVP-positieve wild zwijn in Duitsland werd gemeld op 10 september 2020 in de Kreis Spree-Neisse (Brandenburg). Het aantal AVP-positieve wilde zwijnen dat sindsdien tot 14 oktober 2021 in Duitsland is vastgesteld, bedraagt 2.368. Het overgrote deel van de besmettingen heeft zich voorgedaan langs de Pools-Duitse grens in de deelstaat Brandenburg (1.819) en een kleiner deel in de deelstaat Sachsen (549, waarvan 548 in Görlitz (gebied grenzend aan Polen) en 1 in Meißen).

De ‘sprong’ van 100 km maakt nog eens duidelijk dat AVP zich blijft verspreiden en dat door menselijke handen virus over grote afstanden kan worden verspreid. Alertheid blijft daarom geboden, zie ook het bericht uit 2019 hierover (Nature Today | Alertheid op Afrikaanse varkenspest bij wilde zwijnen blijft belangrijk ).

Eerdere AVP berichten:
https://www.dwhc.nl/duitsland-eerste-geval-afrikaanse-varkenspest/

https://www.dwhc.nl/update-avp-duitsland/

Bronnen:

Landkreis Meißen: Landkreis Meißen – Afrikanische Schweinepest – Aktuelle Informationen (kreis-meissen.org)

Deutscher Jagdverband: Jagdverband.de

Bron: Nieuwe Oogst

Premie voor elk gevonden of gedood dier