Plan van Aanpak stelselwijziging huidige Jacht en Faunabeheer

Verduidelijkingen ten aanzien van het plan van aanpak en conclusies na inventariserende fase Stelselwijziging Jacht en Faunabeheer

In de gesprekken die zijn gevoerd met alle partijen is gesproken over de inhoud van het plan van aanpak en de huidige praktijk. De opmerkingen en suggesties voor verbeteringen in de huidige praktijk zijn opgenomen in het document “bouwstenen en beleidsopties”. De vragen en opmerkingen over het plan van aanpak en het proces van de stelselwijziging worden hieronder behandeld.

1. Wat betekent stelselverantwoordelijk en wat is de rol van het Rijk in de stelselwijziging?

In het huidige kader voor jacht en faunabeheer houdt de stelselverantwoordelijkheid van het Rijk in:

• Bewaken en rapporteren over de staat van instandhouding van soorten.
• Beheer van de wildlijst en landelijke vergunningvrije activiteiten.
• Politiek-bestuurlijke verantwoordelijkheid voor beleidswijzigingen.

De stelselwijziging richt zich niet alleen op veranderingen in wet- en regelgeving, maar ook op verbeteringen in uitvoering en samenwerking. Dit proces leidt tot twee producten:

1. Een adviesnota over noodzakelijke wetswijzigingen.
2. Een implementatieplan voor verbeteringen in uitvoering. Dit implementatieplan wordt in co-creatie met provincies en maatschappelijke partijen opgesteld.
3. Wat is de rol van andere partijen?

Provincies:

• Sinds de decentralisatie van natuurbeleid zijn veel taken rond jacht en faunabeheer overgedragen aan provincies. Zij vervullen zowel beleidsinhoudelijke als uitvoerende rollen.
• Provincies leveren een bestuurlijke appreciatie op de adviesnota, waarin uiteindelijke keuzes worden uitgewerkt.

Maatschappelijke organisaties:

• Belangrijke belanghebbenden worden betrokken vanwege hun expertise en kennis.
• Hun inzichten dragen bij aan brede afwegingen.

Faunabeheereenheden:

• Leveren waardevolle praktijkinzichten en spelen een essentiële rol in de uitvoering.

3. Hoe is de probleemanalyse tot stand gekomen?

De probleemanalyse is gebaseerd op:

• Gesprekken met beleids- en praktijkprofessionals.
• Inbreng van provincies en faunabeheereenheden.

De analyse behandelt verschillende ervaren problemen in de huidige praktijk. Hoewel deze problemen niet door alle partijen worden erkend, zijn de geuite sentimenten een belangrijk uitgangspunt voor het proces.

4. Hoe breed is de scope van de stelselwijziging?

De stelselwijziging beslaat maatregelen gericht op:

• Bescherming van soorten.
• Beperking van schade of overlast.
• Benutting van populaties van in het wild levende vogels en zoogdieren.

Er wordt gestreefd naar een integrale aanpak, waarbij verschillende aspecten van het bredere systeem worden betrokken. Tegelijkertijd ligt de focus van ambtenaren op onderdelen binnen hun verantwoordelijkheid. Er wordt nauw samengewerkt met andere directies om een samenhangende aanpak te waarborgen.

5. Waarom zijn de beleidsdoelen wat ze zijn?

De beleidsdoelen zijn gericht op:

1. Bescherming van soorten en ecosystemen.
2. Schadebeperking.
3. Duidelijke wettelijke kaders voor jachtrecht.

Het jachtrecht, dat sterk verankerd is in het eigendomsrecht, vereist zorgvuldige afwegingen. De stelselwijziging beoogt een balans tussen deze doelen, wat in eerdere beschrijvingen niet volledig tot uiting kwam.

6. Wat wordt er precies opgeleverd in de planning, en is vertraging mogelijk?

Resultaten per fase:

• Inventariserende fase: Opties geformuleerd die dienen als input voor vervolgsessies.
• Januari-februari: Uitwerking voorkeursoplossing in werksessies en bilaterale consultaties.
• Maart: Concept adviesnota besproken in de Bestuurlijke Adviescommissie (BAC).
• Vervolg: Definitieve adviesnota wordt voorgelegd aan de Kamercommissie.

Wijzigingen in wet- en regelgeving volgen het reguliere wetgevingsproces (ca. twee jaar). Aanpassingen in uitvoering worden uitgewerkt in het implementatieplan.

Flexibiliteit: De planning kan worden aangepast indien meer tijd nodig is voor een zorgvuldige afweging.

7. Wat staat er in het implementatieplan en wanneer wordt dit uitgewerkt?

Het implementatieplan omvat:

• Praktische uitvoering van beleid met nadruk op monitoring en dataverzameling.
• Voorstellen voor een landelijke aanpak, opgesteld in co-creatie met betrokken partijen.

Uitwerking:

• Start: Januari 2025.
• Co-creatieproces met gedeelde verantwoordelijkheden tussen partijen.

Conclusie

De stelselwijziging jacht en faunabeheer kent een uitgebreide scope en omvat zowel beleidsmatige als uitvoerende aspecten. Door co-creatie en betrokkenheid van diverse partijen streeft men naar een gebalanceerde en effectieve aanpak.

Wat zijn de knelpunten binnen het huidige stelsel jacht en faunabeheer Nederland

De geschetste knelpunten in het huidige stelsel benadrukken de noodzaak van een integrale stelselwijziging om jacht- en faunabeheer in Nederland te verbeteren. Hier is een overzicht van deze knelpunten, inclusief mogelijke oplossingsrichtingen en aandachtspunten:

1. Complexiteit van regelgeving

Het huidige wettelijke kader is complex en wordt als onoverzichtelijk ervaren door zowel beleidsmakers als uitvoerders. Dit maakt het moeilijk voor betrokken partijen om hun rol goed te vervullen en leidt regelmatig tot misverstanden en juridische conflicten.

Probleem:

•Moeilijk te interpreteren wetgeving leidt tot misverstanden, inefficiëntie en conflicten.

Oplossing:

•Vereenvoudig de regelgeving door overlap te reduceren en duidelijkere kaders te bieden.

•Ontwikkel gebruiksvriendelijke richtlijnen en digitale tools voor beleidsmakers en uitvoerders.

2. Onvoldoende uniformiteit tussen provincies

Provincies hebben een belangrijke rol in het uitwerken en implementeren van het faunabeheerbeleid. Hierdoor ontstaan regionale verschillen in vergunningverlening, handhaving en faunabeheerplannen. Dit gebrek aan uniformiteit zorgt voor ongelijkheid en onduidelijkheid, .

Probleem:

•Regionale verschillen in vergunningverlening en beleid zorgen voor ongelijkheid en onduidelijkheid, met name voor landelijk opererende organisa

Stelselwijziging Jacht en Faunabeheer

Verduidelijkingen ten aanzien van het plan van aanpak en conclusies na inventariserende fase

In de gesprekken die zijn gevoerd met alle partijen is gesproken over de inhoud van het plan van aanpak en de huidige praktijk. De opmerkingen en suggesties voor verbeteringen in de huidige praktijk zijn opgenomen in het document “bouwstenen en beleidsopties”. De vragen en opmerkingen over het plan van aanpak en het proces van de stelselwijziging worden hieronder behandeld.

1. Wat betekent stelselverantwoordelijk en wat is de rol van het Rijk in de stelselwijziging?

In het huidige kader voor jacht en faunabeheer houdt de stelselverantwoordelijkheid van het Rijk in:

• Bewaken en rapporteren over de staat van instandhouding van soorten.
• Beheer van de wildlijst en landelijke vergunningvrije activiteiten.
• Politiek-bestuurlijke verantwoordelijkheid voor beleidswijzigingen.

De stelselwijziging richt zich niet alleen op veranderingen in wet- en regelgeving, maar ook op verbeteringen in uitvoering en samenwerking. Dit proces leidt tot twee producten:

1. Een adviesnota over noodzakelijke wetswijzigingen.
2. Een implementatieplan voor verbeteringen in uitvoering. Dit implementatieplan wordt in co-creatie met provincies en maatschappelijke partijen opgesteld.
3. Wat is de rol van andere partijen?

Provincies:

• Sinds de decentralisatie van natuurbeleid zijn veel taken rond jacht en faunabeheer overgedragen aan provincies. Zij vervullen zowel beleidsinhoudelijke als uitvoerende rollen.
• Provincies leveren een bestuurlijke appreciatie op de adviesnota, waarin uiteindelijke keuzes worden uitgewerkt.

Maatschappelijke organisaties:

• Belangrijke belanghebbenden worden betrokken vanwege hun expertise en kennis.
• Hun inzichten dragen bij aan brede afwegingen.

Faunabeheereenheden:

• Leveren waardevolle praktijkinzichten en spelen een essentiële rol in de uitvoering.

3. Hoe is de probleemanalyse tot stand gekomen?

De probleemanalyse is gebaseerd op:

• Gesprekken met beleids- en praktijkprofessionals.
• Inbreng van provincies en faunabeheereenheden.

De analyse behandelt verschillende ervaren problemen in de huidige praktijk. Hoewel deze problemen niet door alle partijen worden erkend, zijn de geuite sentimenten een belangrijk uitgangspunt voor het proces.

4. Hoe breed is de scope van de stelselwijziging?

De stelselwijziging beslaat maatregelen gericht op:

• Bescherming van soorten.
• Beperking van schade of overlast.
• Benutting van populaties van in het wild levende vogels en zoogdieren.

Er wordt gestreefd naar een integrale aanpak, waarbij verschillende aspecten van het bredere systeem worden betrokken. Tegelijkertijd ligt de focus van ambtenaren op onderdelen binnen hun verantwoordelijkheid. Er wordt nauw samengewerkt met andere directies om een samenhangende aanpak te waarborgen.

5. Waarom zijn de beleidsdoelen wat ze zijn?

De beleidsdoelen zijn gericht op:

1. Bescherming van soorten en ecosystemen.
2. Schadebeperking.
3. Duidelijke wettelijke kaders voor jachtrecht.

Het jachtrecht, dat sterk verankerd is in het eigendomsrecht, vereist zorgvuldige afwegingen. De stelselwijziging beoogt een balans tussen deze doelen, wat in eerdere beschrijvingen niet volledig tot uiting kwam.

6. Wat wordt er precies opgeleverd in de planning, en is vertraging mogelijk?

Resultaten per fase:

• Inventariserende fase: Opties geformuleerd die dienen als input voor vervolgsessies.
• Januari-februari: Uitwerking voorkeursoplossing in werksessies en bilaterale consultaties.
• Maart: Concept adviesnota besproken in de Bestuurlijke Adviescommissie (BAC).
• Vervolg: Definitieve adviesnota wordt voorgelegd aan de Kamercommissie.

Wijzigingen in wet- en regelgeving volgen het reguliere wetgevingsproces (ca. twee jaar). Aanpassingen in uitvoering worden uitgewerkt in het implementatieplan.

Flexibiliteit: De planning kan worden aangepast indien meer tijd nodig is voor een zorgvuldige afweging.

7. Wat staat er in het implementatieplan en wanneer wordt dit uitgewerkt?

Het implementatieplan omvat:

• Praktische uitvoering van beleid met nadruk op monitoring en dataverzameling.
• Voorstellen voor een landelijke aanpak, opgesteld in co-creatie met betrokken partijen.

Uitwerking:

• Start: Januari 2025.
• Co-creatieproces met gedeelde verantwoordelijkheden tussen partijen.

Conclusie

De stelselwijziging jacht en faunabeheer kent een uitgebreide scope en omvat zowel beleidsmatige als uitvoerende aspecten. Door co-creatie en betrokkenheid van diverse partijen streeft men naar een gebalanceerde en effectieve aanpak.

ties.

Oplossing:

•Creëer een landelijk basisbeleid dat provincies flexibiliteit biedt binnen duidelijke grenzen.

•Stel een uniforme checklist of kader op voor faunabeheerplannen.

3. Maatschappelijke spanningen

Er is toenemende spanning tussen verschillende belanghebbenden, zoals natuurorganisaties, agrariërs, jagers en dierenwelzijnsorganisaties. Belangen en visies lopen uiteen, wat leidt tot conflicten over prioriteiten binnen het faunabeheer en de jacht.

Probleem:

•Tegenstrijdige belangen tussen belanghebbenden leiden tot conflicten en polarisatie.

Oplossing:

•Faciliteer een structurele dialoog tussen belanghebbenden via platforms of adviesraden (zie beleidsoptie 8).

•Stimuleer co-creatie van faunabeheerplannen om breed draagvlak te creëren.

4. Gebrek aan aansluiting bij internationale verplichtingen

Het huidige stelsel voldoet niet altijd volledig aan internationale richtlijnen, zoals de Europese Vogel- en Habitatrichtlijnen. Dit kan leiden tot sancties of juridische procedures vanuit de EU en vormt een risico voor de lange termijn.

Probleem:

•Niet volledig voldoen aan EU-richtlijnen brengt juridische en financiële risico’s met zich mee.

Oplossing:

•Harmoniseer de Nederlandse wetgeving veel meer met de Europese Vogel- en Habitatrichtlijnen.

•Gebruik methodologieën uit beleidsoptie 2 om duurzaam voortbestaan beter te waarborgen.

5. Toenemende druk door maatschappelijke en ecologische ontwikkelingen

Klimaatverandering, stedelijke ontwikkeling en veranderingen in landbouwmethoden hebben een grote impact op het leefgebied van wilde dieren. Hierdoor is er behoefte aan een dynamisch en adaptief stelsel dat beter inspeelt op deze ontwikkelingen.

Probleem:

•Klimaatverandering en stedelijke ontwikkeling vragen om een adaptief beleid.

Oplossing:

•Integreer dynamische faunabeheerplannen die inspelen op veranderende omstandigheden.

•Versterk monitoring en evaluatie (zie knelpunt 7) om trends tijdig te signaleren.

6. Problemen rondom schadebestrijding en populatiebeheer

Schade door bepaalde diersoorten, zoals ganzen, levert aanzienlijke kosten en problemen op voor agrariërs en andere partijen. Tegelijkertijd is er discussie over de effectiviteit en ethiek van schadebestrijding en populatiebeheer zoals die nu wordt uitgevoerd.

Probleem:

•Huidige methoden zijn duur, controversieel en niet altijd effectief.

Oplossing:

•Promoot preventieve maatregelen en bied landelijke ondersteuning (zie beleidsoptie 4).

•Combineer schadebestrijding met effectgericht beheer (bouwsteen B) voor meer doelmatigheid.

7. Behoefte aan verbeterde monitoring en evaluatie

Er is een tekort aan betrouwbare en uniforme gegevens over populatiedynamiek, faunaschade en het effect van beheermaatregelen. Dit belemmert een goed onderbouwd beleid en het behalen van de gestelde doelen.

Probleem:

•Gebrek aan uniforme en betrouwbare data belemmert beleidsontwikkeling en uitvoering.

Oplossing:

•Investeer in een landelijk monitoringssysteem met gestandaardiseerde gegevensverzameling.

•Koppel monitoring aan evaluatiemomenten zoals beschreven in beleidsoptie 1.

8. Onvoldoende betrokkenheid van burgers en belanghebbenden

Ondanks het belang van participatie worden burgers en belanghebbenden soms onvoldoende betrokken bij besluitvorming over jacht en faunabeheer. Dit ondermijnt het draagvlak voor beleid en beheermaatregelen.

Probleem:

•Beperkte participatie ondermijnt het draagvlak voor beleid.

Oplossing:

•Versterk participatie via maatschappelijke adviesraden (beleidsoptie 8b) en burgerfora.

•Gebruik digitale participatietools om een breder publiek te betrekken.

Samenvattend doel van de stelselwijziging

•Transparantie: Eenvoudigere wet- en regelgeving.

•Gelijkheid: Uniformiteit in basisregels en voorwaarden.

•Duurzaamheid: Aansluiting bij internationale normen en klimaatbestendige oplossingen.